Heeft mijn paard het koud?

Als het winter is en het vriest, moeten wij onze warmste jas, muts en handschoenen aandoen om de koude te kunnen trotseren. Doordat wij als mensen eigenlijk bitter weinig bestand zijn tegen koude, vragen veel mensen zich af: “Heeft mijn paard het nu niet te koud buiten?”

Meest gestelde vragen

Hieronder vragen die ik soms krijg van mensen die “ongerust” zijn en twijfelen of ze hun paard nu wel of niet binnen moeten houden en wel of niet een deken op moeten leggen.

1. Vanaf hoeveel graden krijgt mijn paard het koud?

Het ene paard zal sneller koud krijgen dan het ander maar algemeen is het zo dat een paard zich het beste voelt bij een temperatuur tussen – 10 en +15°C.  Dit noemt men ook wel de “thermo-neutrale zone”.  Dit wil zeggen dat paarden zich in die zone het meest comfortabel voelen, dus ze hebben het niet te koud, maar ook niet te warm.

Als een paard het koud krijgt dan zie je dat uitwendig aan het feit dat hij begint te rillen, zolang het paard niet rilt, heeft het paard nog niet te koud.

2. Kan ik mijn paard op de weide laten als het vriest?

Ja natuurlijk.  Dat kan dag en nacht.  Maar ook als jouw ongeschoren paard ’s nachts op stal staat, kan je jouw paard gerust op de weide zetten van ’s morgens tot ’s avonds.  Als je paard rilt, dan heeft hij het koud.  Maar ongeschoren  paarden die dagelijks weidegang krijgen, waardoor zij de overgang van warm naar koud weer (van zomer naar winter) ondergaan hebben en onbeperkt ruwvoer kunnen eten, die zie je praktisch nooit rillen bij vriestemperaturen (dit gebeurt eerder bij extreem hevige regenval samen met hele gure wind, omdat het dan heel moeilijk wordt om hun isolerend luchtlaagje te vormen, meer uitleg hieronder).  Geef je paard dus onbeperkt ruwvoer, want dit heeft hij nodig om zijn lichaamstemperatuur op peil te houden.

3.  Is het niet beter dat ik een deken opdoe?

Als jouw paard niet geschoren is: nee.  Het paard heeft zijn eigen “jasje”.  Het heeft nl de mogelijkheid om zijn haren rechtop te zetten wanneer het te koud wordt, waardoor er een isolerend luchtlaagje ontstaat, die het paard warm kan houden.  Net als een jas dus!

Als jouw paard buiten loopt in de koude, en de haren staan niet recht, dan heeft het zeker niet koud, maar voelt hij zich comfortabel.  Staan de haren wel recht, dan betekent dit dat het paard koud ging krijgen, maar hij heeft dit voorkomen door de haren rechtop te zetten en heeft dus zijn “jasje” aangetrokken.  Het paard heeft dus nog steeds niet koud. Ook al voelt de vacht koud aan als je erover streelt.  De buitenkant van de jas heeft nl koud, en de binnenkant warm, net als onze jas.

Zorg wel altijd voor een goede schuilplek, waar het paard uit de wind en uit de regen kan staan.

4.  Mijn paard is geschoren, moet hij bij vriesweer een extra deken op?

Het beste voor een paard zelf, is om niet geschoren te worden.  Als je om eigen redenen dan toch jouw paard geschoren hebt, dan moet je weten dat het paard dus geen isolerend jasje meer kan maken, waardoor het dus een belangrijk middel om zichzelf warm te houden, niet meer tot zijn beschikking heeft.  En dan is het inderdaad nodig om het paard een deken op te leggen.

Maar pas op: veel geschoren paarden worden te dik ingekleed! Dan zie je die paarden bij 15°C met 2 dikke dekens op.  Dit is voor die paarden niet leuk.  Ze zweten niet zichtbaar, maar hebben het wel onaangenaam warm.  Een geschoren paard dat geen deken opheeft, begint de haren rechtop te zetten (al baat het niet, want het haar is te kort om een warm luchtlaagje te kunnen vormen tussen huid en haartop) bij een temperatuur tussen 8 en 10°C.

Als je ervan uit gaat dat een deken de normale vacht “vervangt”, dan hoef je eigenlijk pas een dikker deken (of een extra onderdeken) op te leggen op het moment dat je merkt dat jouw ongeschoren paard begint te rillen, want dat betekent dat het paard zichzelf, ondanks het deken, niet meer warm kan houden.

Ik raad aan om paarden niet te scheren, want je ontneemt hen hun natuurlijke manier van warmteregulering.

5.   Hoe houdt mijn paard zichzelf warm?

Een gezond paard kan zichzelf normaal gezien goed warm houden.  Dat gebeurt

• Door de huid en de vacht.  Een paard kan zijn haar rechtzetten om een “extra jasje” te hebben.
• Daarnaast zullen de bloedvaten net onder de huid afgesloten worden, zodat bloed niet teveel kan afkoelen doorheen de huid
• In plaats daarvan wordt dit bloed naar aders afgeleid die naast de slagaders lopen.  Deze slagaders bevatten warm bloed die van diep in het lichaam komen, dus het bloed die van buiten naar binnen stroomt wordt op die manier weer opgewarmd door het bloed in de slagaders vooraleer het weer dieper in het lichaam terugstroomt.
• Het metabolisme wordt versnelt waardoor meer warmte geproduceerd wordt.
• Door middel van “circulatie shunts” kunnen oren, staart en hoeven warm gehouden worden met zo weinig mogelijk verlies van warmte.  Door het bloed vanuit de slagaderen, via de shunts, rechtstreeks naar de aderen te doen terugvloeien, krijgen deze lichaamsdelen dan tijdelijk geen voeding meer, maar worden ze enkel nog opgewarmd zodat ze niet bevriezen.

Heb je nog vragen over “paarden en koude”?  Hieronder kan je ze stellen. Of kan jij zelf nog iets vertellen wat “twijfelende” mensen ervan kan overtuigen dat hun paard het echt niet koud heeft?  (misschien slaapt jouw eigen paard steevast buiten in de sneeuw ipv in zijn schuilstal, of merk je dat je paard zich in dit weer net op ten top voelt…)  Deel het hieronder!

Zo merk ik bij mijn eigen paarden dat ze bij vriesweer helemaal niet vragen om binnen te komen in de paddock, waar een schuilstal staat, terwijl ze dit wél soms doen als het heel wat warmer is maar “guur” weer (felle wind en regen). Dan komen ze aan de uitgang van de weide van zodra ze me zien lopen in de verte, zo van: wij willen in de paddock, en liefst NU).