Het touwhalster: voor of tegen?

Er zijn voor- en tegenstanders van het touwhalster.  De voorstanders vinden het een nuttig hulpmiddel om grondwerk te doen, de tegenstanders zeggen dat het touwhalster te fel inwerkt.

Ik ben geen echte voorstander, maar ook geen typische tegenstander. Ik kies er vaak voor om met een kaptoom te werken, maar voor sommige oefeningen kies ik dan weer voor een touwhalster.  Ik vind wel dat je elk hulpmiddel bewust moet gebruiken en dus ook een touwhalster.

Wat is de bedoeling dan wel van een touwhalster?

Het touwhalster bestaat uit een fijn touw.  Daardoor is de oppervlakte waarop het touw ligt kleiner dan bv bij een brede riem van een gewoon halster.  Een gewoon halster is dan ook gemaakt om de druk te verdelen over een groter oppervlakte.

Een touwhalster is gemaakt om druk te geven op een kleinere oppervlakte. Daarom is het bij minder gevoelige paarden zo dat je toch subtielere hulpen kan geven met een touwhalster, als je oefeningen doet om het paard te leren om te wijken voor druk, bv hoofd laag.  Bij een heel gevoelig paard zal je nog nog subtielere hulpen moet geven, want dan doen die smalle riempjes gauw pijn als je er iets teveel druk op zet.

Op een touwhalster zitten ook knopen.  Die knopen werken natuurlijk ook in op het gevoelige hoofd wanneer er druk mee wordt uitgeoefend en wanneer ze heen en weer bewegen.  Een oplossing kan zijn dat je een touwhalster maakt zonder knopen, wat heel goed mogelijk is, als je een beetje handig bent.  Een andere oplossing is dat je een kaptoom gebruikt.

Elk hulpmiddel vraagt een bewuste trainer

Het grootste probleem zit hem echter niet in het touwhalster op zich, maar vooral in het feit dat sommige mensen niet zachtzinnig omspringen met het touwhalster. Met een touwhalster een ferme ruk aan het paardenhoofd geven is ontzettend pijnlijk voor het paard.  Het kan dan lijken dat het paard onmiddellijk “gehoorzaam” is, maar je moet je natuurlijk afvragen of je dat wel wil: een paard dat alles doet wat je wil omdat het weet dat het anders pijn heeft.

Touwhalsters worden dus best gebruikt door mensen die het paard niet aan het hoofd rukken (op geen enkele manier, dus niet alleen om het paard te laten halthouden, maar ook niet om een paard bv achterwaarts te drijven). De trainer moet weten hoe het touwhalster inwerkt en weten hoe je een paard met weinig druk kan trainen.  Een touwhalster heeft dus een bewuste én ervaren trainer nodig. Iemand die werkt met vertrouwen.

Voel zelf eerst hoe een touwhalster inwerkt.

Oefen het op jezelf.  Leg een touwtje in je nek, rond je scheenbeen, over je neus, …  . Oefen dan druk uit, voel wat dit doet. Doe het eerst maar grof.  Geef er een plotse en harde ruk aan. Hoe voelt dit? (En je houdt je dan waarschijnlijk nog in, omdat je angst hebt…

Pak het dan eens anders aan: werk in statische fases: eerst héééél subtiel gedurende 5 seconden, dan iets meer druk gedurende 5 seconden. Hoe voelt dit?  Als je de druk lang genoeg aanhoudt vooraleer je de druk iets verhoogd is dat helemaal niet pijnlijk, toch?  Dat komt omdat je lichaam kan wennen.  Maar als je nu nog een trapje hoger gaat, dus nog wat druk erbij?  En eventueel nog een fase erbij?  Op een bepaald moment, zelfs al kan je lichaam wennen, komt er toch teveel druk, die pijn doet.

Het probleem zit hem er dus duidelijk in dat men te plots druk gebruikt, teveel druk gebruik, en ook teveel fases gaat toepassen.

Verder kan een touwhalster niet bij alle oefeningen gebruikt worden omdat het dan gaat bewegen en de knopen op die manier tegen het gezicht bewegen, wat bij gevoelige paarden pijn doet.  Dan werk je beter met een kaptoom (zoals bij het cirkelwerk).  Een kaptoom kan je beter vastmaken waardoor het stabieler ligt.

Elk hulpmiddel kan een strafmiddel worden

Maar ook met een kaptoom kan je te plots en te veel druk gebruiken.  Omschakelen van een touwhalster naar een kaptoom omdat je paard gevoelig reageert op jouw te hoge druk is dus eigenlijk geen oplossing.

Je moet bewust omgaan met alle hulpmiddelen die je tot je beschikking hebt, zowel het touwhalster – als je daar voor kiest- als het kaptoom.

 Ja, ok, maar wat als het paard dan zélf heel hard tegentrekt?

Om wat voor reden ook, kan het inderdaad gebeuren dat een paard keihard tegentrekt of zich probeert los te trekken(het schrikt van iets, het is een “patroon” door verkeerde training, …). Dat kan inderdaad pijn doen.  Maar het is zo, dat óók een kaptoom of gewoon stalhalster pijn doet wanneer er plots heel veel druk op komt te staan.

Als je bij een touwhalster een bepaalde hoeveelheid druk moet zetten om te voorkomen dat het paard zich écht lostrekt, dan zal je op een gewoon halster méér druk moeten zetten, daar de druk bij een gewoon halster verdeelt wordt en bij een touwhalster niet.  Daarom is een touwhalster of gewoon halster in dit geval éven pijnlijk als het paard hard tegentrekt.

Het is echter aan jou, als horse(wo)man, om de training zo aan te pakken dat een paard helemaal geen behoefte (meer) heeft om zich los te trekken, tegen te trekken of tegen de druk in te gaan.  En indien het toch gebeurt, dat je er op een goede manier op reageert. Dus ga na waarom het paard zich los wil trekken, en werk daaraan.

Dus kies ik nu voor een touwhalster of voor een kaptoom tijdens het grondwerk?

Als je met beide hulpmiddelen bewust omgaat, dan is de vraag niet wat jij moet kiezen.  De vraag is: “Wat kiest mijn paard?”

Kijk dus goed naar je paard: Hoe reageert het op mijn touwhalster en dit bij de verschillende oefeningen die je doet. Is mijn paard ontspannen, graag bij me, werkt het mee?  Hoe is zijn lichaamstaal? Wat gebeurt er als het touwhalster heen en weer gaat schuiven, reageert mijn paard daar gevoelig op?

Doe dezelfde oefeningen met een kaptoom.

Hoe gaan de oefeningen nu?  Is er meer of minder ontspanning?  Begrijpt mijn paard me beter of niet?

Het gaat dus niet om “voor of tegen”! Het gaat erom dat je je hulpmiddel kent (weet hoe het inwerkt) en dat je het hulpmiddel kiest die voor jou paard op dat moment, in die oefening, het aangenaamst is om mee getraind te worden!