Het touwhalster: voor of tegen?

Er zijn voor- en tegenstanders van het touwhalster.  De voorstanders vinden het een nuttig hulpmiddel om grondwerk te doen, de tegenstanders zeggen dat het touwhalster te fel inwerkt.

Ik ben geen echte voorstander, maar ook geen typische tegenstander. Ik kies er vaak voor om met een kaptoom te werken, maar voor sommige oefeningen kies ik dan weer voor een touwhalster.  Ik vind wel dat je elk hulpmiddel bewust moet gebruiken en dus ook een touwhalster.

Wat is de bedoeling dan wel van een touwhalster?

Het touwhalster bestaat uit een fijn touw.  Daardoor is de oppervlakte waarop het touw ligt kleiner dan bv bij een brede riem van een gewoon halster.  Een gewoon halster is dan ook gemaakt om de druk te verdelen over een groter oppervlakte.

Een touwhalster is gemaakt om druk te geven op een kleinere oppervlakte. Daarom is het bij minder gevoelige paarden zo dat je toch subtielere hulpen kan geven met een touwhalster, als je oefeningen doet om het paard te leren om te wijken voor druk, bv hoofd laag.  Bij een heel gevoelig paard zal je nog nog subtielere hulpen moet geven, want dan doen die smalle riempjes gauw pijn als je er iets teveel druk op zet.

Op een touwhalster zitten ook knopen.  Die knopen werken natuurlijk ook in op het gevoelige hoofd wanneer er druk mee wordt uitgeoefend en wanneer ze heen en weer bewegen.  Een oplossing kan zijn dat je een touwhalster maakt zonder knopen, wat heel goed mogelijk is, als je een beetje handig bent.  Een andere oplossing is dat je een kaptoom gebruikt.

Elk hulpmiddel vraagt een bewuste trainer

Het grootste probleem zit hem echter niet in het touwhalster op zich, maar vooral in het feit dat sommige mensen niet zachtzinnig omspringen met het touwhalster. Met een touwhalster een ferme ruk aan het paardenhoofd geven is ontzettend pijnlijk voor het paard.  Het kan dan lijken dat het paard onmiddellijk “gehoorzaam” is, maar je moet je natuurlijk afvragen of je dat wel wil: een paard dat alles doet wat je wil omdat het weet dat het anders pijn heeft.

Touwhalsters worden dus best gebruikt door mensen die het paard niet aan het hoofd rukken (op geen enkele manier, dus niet alleen om het paard te laten halthouden, maar ook niet om een paard bv achterwaarts te drijven). De trainer moet weten hoe het touwhalster inwerkt en weten hoe je een paard met weinig druk kan trainen.  Een touwhalster heeft dus een bewuste én ervaren trainer nodig. Iemand die werkt met vertrouwen.

Voel zelf eerst hoe een touwhalster inwerkt.

Oefen het op jezelf.  Leg een touwtje in je nek, rond je scheenbeen, over je neus, …  . Oefen dan druk uit, voel wat dit doet. Doe het eerst maar grof.  Geef er een plotse en harde ruk aan. Hoe voelt dit? (En je houdt je dan waarschijnlijk nog in, omdat je angst hebt…

Pak het dan eens anders aan: werk in statische fases: eerst héééél subtiel gedurende 5 seconden, dan iets meer druk gedurende 5 seconden. Hoe voelt dit?  Als je de druk lang genoeg aanhoudt vooraleer je de druk iets verhoogd is dat helemaal niet pijnlijk, toch?  Dat komt omdat je lichaam kan wennen.  Maar als je nu nog een trapje hoger gaat, dus nog wat druk erbij?  En eventueel nog een fase erbij?  Op een bepaald moment, zelfs al kan je lichaam wennen, komt er toch teveel druk, die pijn doet.

Het probleem zit hem er dus duidelijk in dat men te plots druk gebruikt, teveel druk gebruik, en ook teveel fases gaat toepassen.

Verder kan een touwhalster niet bij alle oefeningen gebruikt worden omdat het dan gaat bewegen en de knopen op die manier tegen het gezicht bewegen, wat bij gevoelige paarden pijn doet.  Dan werk je beter met een kaptoom (zoals bij het cirkelwerk).  Een kaptoom kan je beter vastmaken waardoor het stabieler ligt.

Elk hulpmiddel kan een strafmiddel worden

Maar ook met een kaptoom kan je te plots en te veel druk gebruiken.  Omschakelen van een touwhalster naar een kaptoom omdat je paard gevoelig reageert op jouw te hoge druk is dus eigenlijk geen oplossing.

Je moet bewust omgaan met alle hulpmiddelen die je tot je beschikking hebt, zowel het touwhalster – als je daar voor kiest- als het kaptoom.

 Ja, ok, maar wat als het paard dan zélf heel hard tegentrekt?

Grondwerk met een touwhalsterOm wat voor reden ook, kan het inderdaad gebeuren dat een paard keihard tegentrekt of zich probeert los te trekken(het schrikt van iets, het is een “patroon” door verkeerde training, …). Dat kan inderdaad pijn doen.  Maar het is zo, dat óók een kaptoom of gewoon stalhalster pijn doet wanneer er plots heel veel druk op komt te staan.

Als je bij een touwhalster een bepaalde hoeveelheid druk moet zetten om te voorkomen dat het paard zich écht lostrekt, dan zal je op een gewoon halster méér druk moeten zetten, daar de druk bij een gewoon halster verdeelt wordt en bij een touwhalster niet.  Daarom is een touwhalster of gewoon halster in dit geval éven pijnlijk als het paard hard tegentrekt.

Het is echter aan jou, als horse(wo)man, om de training zo aan te pakken dat een paard helemaal geen behoefte (meer) heeft om zich los te trekken, tegen te trekken of tegen de druk in te gaan.  En indien het toch gebeurt, dat je er op een goede manier op reageert. Dus ga na waarom het paard zich los wil trekken, en werk daaraan.

Dus kies ik nu voor een touwhalster of voor een kaptoom tijdens het grondwerk?

Als je met beide hulpmiddelen bewust omgaat, dan is de vraag niet wat jij moet kiezen.  De vraag is: “Wat kiest mijn paard?”

Kijk dus goed naar je paard: Hoe reageert het op mijn touwhalster en dit bij de verschillende oefeningen die je doet. Is mijn paard ontspannen, graag bij me, werkt het mee?  Hoe is zijn lichaamstaal? Wat gebeurt er als het touwhalster heen en weer gaat schuiven, reageert mijn paard daar gevoelig op?

Doe dezelfde oefeningen met een kaptoom.

Hoe gaan de oefeningen nu?  Is er meer of minder ontspanning?  Begrijpt mijn paard me beter of niet?

Het gaat dus niet om “voor of tegen”! Het gaat erom dat je je hulpmiddel kent (weet hoe het inwerkt) en dat je het hulpmiddel kiest die voor jou paard op dat moment, in die oefening, het aangenaamst is om mee getraind te worden!

donald van den berghe
Door

donald van den berghe

op 22 Dec 2011

ik vind het heel fijn dat te lezen, en er meer over te weten te komen om te leren hoe ik best met een paard handel en om het te begrijpen. het blijft me eigenlijk verbazen dat heel veel dingen bijna overeen stemmen met het trainen van honden. ik wist bv niet dat je bij paarden ook plaatsen hebt dat paarden niet graag willen bv dat je aanraakt om iets te leeren dan bv met een zweepje ofzo tot je mij dat vertelde karine . en das bij honden net het zelfde bv plaatsen op het hoofd alles wat hoger is dan hun ogen , zo daar meer kunnen over vertellen maar ga dat nu kort houden om enkel aan te tonen dat er wat gelijkenissen zijn bij het trainen van dieren al is het niet 100 percent hetzelfde. en nu ik lees over het touwhalster, zie ik een gelijkenis bij de honden ivm het trainen van een slipketting die word soms gebruikt voor honden die tamelijk sterk en actief zijn ( dat is een ijzeren of lederen ketting ) die dicht slipt als je er aan trekt en het is indd ook zo hoe harder je er een ruk aan heeft hoe meer je het laat dicht slippen en dat doet ook enorm pijn bij de honden dan bv. nu als je daarmee werkt en je doet dat zacht dan hoef je bv niet eens te trekken tot het dicht slipt om een hond te laten weten of vragen om er op te reageren. van het moment dat de ketting dicht schuift door een klein beetje er nog maar aan te komen kan een hond dat al horen en voelen en zal dan ook al reageren. je hoeft dat niet altijd dicht te trekken en zeker niet! met een korte stevige ruk. ik vind het fijn te zien en te horen dat er altijd het beste wordt gewerkt met zachtheid en niet met kracht. ik kies altijd voor de zachte weg want ik denk als je anders werkt dat dit hem dan vroeg of laat toch is zou kunnen keren tegen de persoon die zo werkt met een dier en dat je nooit een goede band kan scheppen met een dier als je niet op een zachte manier werkt.

Ann Segaert
Door

Ann Segaert

op 22 Dec 2011

Hallo, ik gebruik ook soms een touwhalster voor grondwerk. Helaas zie ik dat veel mensen een touwhalster als "modeverschijnsel" gaan gebruiken. Het natuurlijk paardrijden en bitloos rijden maken hun opwachting met alle gevolgen van dien. Er zijn mensen die hele fijne touwhalsters totaal verkeerd gebruiken en met een onnodige kracht. Soms wordt er ook jumping gereden met een touwhalster en dan zijn het niet de ruiters met zachte hand die je aan het werk ziet. Voor velen zou het goed zijn de hierboven oefeningen eens op zichzelf uit te proberen en ik hoop dan dat ze beschaamd zullen zijn over hun brute manier van doen.

Philippe De Weweire
Door

Philippe De Weweire

op 05 Jan 2012

Ik gebruik altijd een touwhalster behalve wanneer ik Hester vast zet, wat ik eigenlijk enkel doe in de van en op wandelingen. Ik heb nog nooit, of kan het mij toch niet herinneren, een ruk aan het touwhalster gegeven. Als ik het hem wil aandoen laat Hester zijn hoofd zakken zodat ik het gemakkelijk kan aan doen. Dat wil toch zeggen dat hij het graag aan doet.

Simone
Door

Simone

op 17 Oct 2013

Leuk stuk! :) Het enige wat voor mij inderdaad ontbreekt in dit stuk (of ik heb gelezen) is dat je een paard beter niet met een touwhalster kan vast zetten en als je weg loopt al helemaal niet!

Simone
Door

Simone

op 17 Oct 2013

of ik heb verkeerd gelezen, bedoelde ik

Karine
Door

Karine

op 17 Oct 2013

Dat staat in mijn ander artikel over het touwhalster :-)

marieke
Door

marieke

op 25 May 2015

Ik gebruik het met een touw rond de hals dus ik kom er niet of amper aan. Ik heb het ook nog nooit meegemaakt dat de kinderen van onze manege er slecht mee omgaan. Want bij ons is het de bedoeling bij vd dat je het paard laat zien dat je plezier kunt maken met de mensen. Ze hebben dan wat vrijheid maar in geval van nood heb je haar toch nog een hind is om in een dichte wei of zo te werken dan maakt het niet uit of dat je pony of paard gaat crosse het kan toch ni zo heel ver gaan

Reactie plaatsen