Hoe kies en houd ik een hengst?

De volgende vraag werd mij gesteld in de “brievenrubriek” van de CAP: “Gezien ik op schilderijen uit de vorige eeuw steeds zie dat men op hengsten reed tussen de merries, heb ik – omdat ik wat zwaarder ben – een hengst gekocht om aan jachtritten mee te kunnen doen. En ja, gezien er alleen een dekhengst te koop was, een zoon van Darco, dan maar dit mooi paard…

Daar was misschien nog geld mee te verdienen…  Alhoewel ik die hengst bij de hengstenboer heb gestald, is mijn avontuur slecht afgelopen, gezien de hengst mij na meer dan een jaar, met ontblote tanden begon aan te vallen…  Hoe kan ik eigenlijk een hengst kiezen en hoe houd ik  best een hengst? ”

Ervaring met hengsten

Mijn antwoord:” Om uberhaupt een hengst te kopen moet je zelf eerst en vooral veel ervaring met paarden hebben en het liefst al met hengsten vooraleer je er één aanschaft voor jezelf.  Veel hengsten zijn supergemakkelijk in de omgang, je kunt er zo tussen de andere paarden mee rijden en ze hebben zichzelf redelijk onder controle. Voor de gevorderde trainer en ruiter is zo’n hengst goed handelbaar.

Andere hengsten daarentegen kunnen héél imposant gedrag vertonen, waardoor je je als trainer niet mag laten intimideren.  Zij hebben hebben veel minder prikkeling nodig om opgewonden te worden, te vechten of te exploderen. Daarom moet je steeds goed weten wat je aan het doen bent en moet je zijn gedrag juist kunnen interpreteren om er ook goed te kunnen op reageren zodat je ongevallen kan voorkomen.

Kennis in gedrag en lichaamstaal van paarden

Je moet zijn gedrag en lichaamstaal dus perfect kennen en ook weten hoe je je eigen lichaam bewust kan gebruiken om dingen duidelijk te stellen. Het Vrije Werk en Grondwerk is heel belangrijk om te doen omdat je dan aan je leiderschapskwaliteiten werkt en de dominantieverhouding duidelijk stelt.

Een hengst kopen is naar mijn mening alleen voor zeer ervaren paardentrainers, die weten wat ze doen, heel consequent zijn, geen angst hebben, zeer goed kunnen rijden, en altijd heel rustig kunnen blijven.

Waarom wil je een hengst?

Verder is wat je ermee wil gaan doen, belangrijk voor je keuze.  Een hengst kopen om jachten mee te doen, vind ik persoonlijk geen goede keuze voor iemand die geen ervaring genoeg heeft met hengsten.  Ik ken persoonlijk verschillende ruiters die wel eens een jacht meerijden op een hengst en dat gaat zonder problemen, dus het kàn wel.

Wel moet je je afvragen wat er zou gebeuren moest de ruiter vallen?  Deze hengsten lopen dan “vrij” en sommige zullen andere paarden gaan aanvallen.  Dit heb ik trouwens ook al gezien…   Paarden met hun ruiters werden gebeten en achterna gezeten door een “hengst on the run”, kan je je het voorstellen?  Het is een drama…  Probeer de hengst maar te pakken te krijgen…

Vooraleer je een hengst koopt zou je je eigenlijk moeten afvragen: Waarom wil ik eigenlijk een hengst?  Sommigen vinden het “stoer staan”, maar dat is geen goede reden uiteraard.

Hengsten hebben veel energie!

Als je beslist om een hengst te houden dan is het heel belangrijk dat je hem dagelijks van vroeg tot laat van weidegang laat genieten en train hem zoveel mogelijk zowel op de grond (grondwerk, dubbele longe, schrikparcours, gymnastiserend grondwerk) als in het zadel. Stel hem bloot aan zoveel mogelijk prikkels die je maar ken bedenken: andere paarden, zowel andere hengsten, ruinen als merries, het verkeer, het bos, …  Dit zal ervoor zorgen dat hij mentaal rustiger is en overtollige energie ook kan kwijgeraken. Hengsten hebben van nature namelijk veel energie, meer dan veel ruinen en merries.

Hun natuurlijke taak is namelijk hun groep beschermen en ze leggen daarbij veel afstand af, ze lopen vaak rond de kudde heen en geraken soms in een discussie met belagers.  Ze moeten altijd alert zijn op gevaar en concurrerende hengsten.

En ook de voorplanting vraagt natuurlijk heel veel energie. Al deze energie die ze in de natuur zouden besteden aan deze taken moeten ze nu op een andere manier kunnen kwijtgeraken en/of kanaliseren.

Hengsten zijn sociaal!

Jammer genoeg worden hengsten op de meeste plaatsten vanaf dat ze gespeend worden en zeker vanaf hun 2de jaar solitair gehouden. Dit resulteert maar al te vaak in meer of minder gestoord gedrag.  Hengsten hebben vriendschap nodig van andere paarden.  Paarden zijn sociale dieren en daarom werkt gezelschap van andere paarden waarmee ze een goede band kunnen opbouwen rustgevend.  Een hengst heeft in de natuur altijd een “beste maatje” en meestal is dit 1 van de merries uit zijn groep of een andere hengst als de hengst in een bachelorgroep leeft.

Veulens en jonge paarden, ook hengsten, worden ook “opgevoed” door  de oudere dieren in hun groep.  Zo leren ze respect te hebben en zichzelf in bedwang te houden.  Hengsten die bij merries leven, zijn vaak heel beleefd en rustig tegenover hen. Ze weten dat wanneer de merrie “nee” zegt, dat “nee” is. Daarentegen zijn solitair levende hengsten vaak agressief en dwingend tegenover merries en andere paarden, omdat zij geen opvoeding genoten hebben van soortgenoten.

Wat weidegang in groepsverband kan doen…

Om te illusteren hoe belangrijk opvoeding van andere paarden is voor een hengst kan ik een persoonlijke ervaring vertellen: ik werd ooit gevraagd om een jonge hengst mak te maken.  Hij stond sinds het spenen op 6 maand solitair in een box.  Hij was ondertussen bijna anderhalf jaar oud.  Om deze jonge kerel uit de box te halen had ik een half uur nodig.  Hij ging op zijn achterbenen staan, probeerde je te bijten, kapte met de voorbenen, sprong van achter naar voor, …

Toen ik hem uiteindelijk kon halsteren, was het een heel gedoe om hem van de box naar de piste te leiden.  De trainingen die ik met hem had hadden weliswaar een beetje effect, maar het bleef moeilijk om de hengst uit zijn stal te halen.  Na lang aandringen deden de eigenaars dan toch wat ik hen van in het begin had aanbevolen: ze lieten de jonge hengst socialiseren in een kudde met merries.

En wat gebeurde er toen we na één maand de training wilden hervatten?  De hengst kwam gewillig mee! Zonder bijten, steigeren en alle andere kuren die hij vroeger uithaalde! Zo zie je maar dat het groepsleven en voldoende beweging onder de vorm van weidegang van allergrootste belang is.

Socialiseren?

Dus mijn raad aan jou is: train je paard dagelijks op fysiek en mentaal vlak en doe daarnaast ook grondwerk om natuurlijk leiderschap te verwerven, leer over het gedrag van paarden en geef jouw paard minstens overdag weidegang.

Omdat jouw paard waarschijnlijk sinds zijn (prille) jeugd niet meer in een groep geleefd heeft (misschien zelfs nooit), is het zeer moeilijk om hem nog te socialiseren, alhoewel het wel kan.  Sommigen zijn daar al in geslaagd.  Probeer hem toch minstens te houden op een manier dat hij andere paarden kan zien, horen en ruiken en dat hij ermee kan communiceren.

Als je een manier kan vinden waarbij hij ook andere paarden kan aanraken, dan is dat nog beter.  Het loont de moeite om met een ervaren trainer jouw hengst opnieuw te socialiseren en hem ook merrietraining te geven.