Té gespannen spieren bij de ruiter. Je zou denken dat vooral beginnende ruiters het hebben, maar je ziet het ook best vaak bij heel ervaren ruiters.
En als mensen Grondwerk doen, of Vrij Werk. Vaak heeft het te maken met opgebouwde spanning door stress, of door negatieve – soms traumatische – gebeurtenissen. Die spanning blijft dan in het lichaam zitten. Veel mensen dragen opgehoopte spierspanning van jaren ver met zich mee.
Maar het kan ook opduiken in het moment, bv omdat het paard schrikt van iets en de ruiter gaat opspannen. Of door frustratie bij de ruiter omdat een oefening niet lukt.
Aangezien lichaam en geest één zijn, ontstaat spanning in het lichaam vaak door mentale en emotionele spanning.
Overtollige spierspanning bij de trainer
Overtollige spierspanning kan je hebben in jouw gezicht (kaken op elkaar klemmen bv), in de schouders en nek, de armen, de rug, het bekken, de benen, de tenen, … Overal eigenlijk.
Je ziet dan dat de bewegingen van de trainer minder vloeiend zijn. In het zadel is de zit van de ruiter gespannen, het is moeilijk is om de bewegingen van het paard te volgen. Of de ruiter lijkt stijve armen te hebben en klemt de teugels tussen zijn vingers ipv ze zacht vast te houden.
De hulpen die gegeven worden – op de grond of in het zadel – zijn niet zacht en vloeiend, maar eerder hard en houterig.
Overtollige spierspanning bij het paard door de trainer/ruiter
Paarden lezen ons zoals wij een boek lezen, dus het valt hen onmiddellijk op als hun trainer ergens een spier te veel opspant of op een gespannen manier beweegt. En natuurlijk, als die trainer op hun rug zit, voélen ze het ook.
Spanning bij de trainer/ruiter kan een grote invloed hebben op de bewegingen van het paard. En niet alleen op zijn bewegingen. Ook op hoe het paard zich voelt, het kan dus voor fysieke én mentale spanning zorgen bij het paard.
Op de grond kunnen paarden dan ook gespannen gaan bewegen, met korte passen. Soms zie je gezwiep met de staart. Sommige paarden worden trager, anderen gaan net nerveus worden. Misschien vallen ze meer op en over de schouder. Vooral dan onder het zadel.
Hoe los je dit op?
Als je zelf even schrikt omdat je paard opzij springt, en je kan jezelf herstellen, door even bewust en rustig te ademen en daarna weer verder te rijden, dan is er niets aan de hand. Iedereen komt dit wel eens tegen.
Het probleem ontstaat wanneer je lichamelijke spanning niet los kan laten, die spanning dus blijft vasthouden. En wanneer je (langdurige) spanning meedraagt tot bij jouw paard, en dus vaak beweegt en communiceert met onnodige spanning in jouw lichaam.
Er zijn een paar dingen die je kan doen om overtollige spierspanning die je voelt wanneer je je paard traint, los te laten. Hier zijn 5 tips:
- Aangezien fysieke spanning heel vaak het gevolg is van mentale en emotionele spanning, waarbij je dus te veel “in je hoofd zit”, is het goed om het contact met je lichaam te herstellen. Eén manier om dat te doen is contact te maken met je ademhaling.
Als je dus voelt dat een bepaald lichaamsdeel gespannen aanvoelt, stop dan even de oefening en neem even de tijd om rustig in en uit te ademen. Als de spanning weg is, ga dan verder. - Probeer trager te bewegen of je hulpen trager te geven wanneer je spanning voelt. Zo wordt je je meer bewust van jouw lichaam en jouw bewegingen. Hoe bewuster je je bent van je lichaam, hoe makkelijker het ook wordt om je lichaam te verzachten. Ik gebruik hier opzettelijk het woord “verzachten” en niet “ontspannen”.
- Visualiseer dat de spanning door je lichaam, langs je benen, door je voeten, de grond in vloeit, zoals water uit een waterslang.
- Als je ergens spanning voelt, raak de plek van de spanning dan even aan. Als je rechterschouder bv gespannen is, ‘strijk’ dan met je linkerhand die spanning eruit. Of als je merkt dat je de teugels te hard vastklemt, masseer je handen dan even. Aanraking zorgt voor bewustwording, het bevordert het contact met je lichaam en het helpt je overtollige spanning los te laten.
- Pas de Softness Response toe, een techniek die je op een 2-tal weken kan leren en die het mogelijk maakt om overtollige spierspanning snel en effectief los te laten.
De Softness Response
Dit is een heel waardevolle techniek waarbij je je lichaam en geest programmeert om met behulp van een “cue” overtollige spierspanning onmiddellijk los te laten.
Stel, je bent je paard aan het longeren en plots merk je op dat je schouders gespannen zijn. Je trekt ze misschien op, of je duwt je schouderbladen te veel naar elkaar toe (gebeurt als mensen geleerd hebben om “borst naar voor” te houden). Door de Softness Response dan toe te passen, zal je deze spanning makkelijk kunnen loslaten, zonder dat je het longeren moet onderbreken.
Of je bent aan het rijden, en je voelt dat je rug gespannen is. Dan kan deze techniek je helpen om spanning los te laten en en met een juiste spierspanning (=niet te veel, niet te weinig) te rijden. Paarden reageren hier super op door zelf ook meteen te verzachten in hun spieren en hun bewegingen.
Da’s logisch, spanning bij de ruiter bevordert spanning bij het paard. Verzachting bij de ruiter bevordert verzachting bij het paard.
Een zacht bewegende ruiter helpt zijn paard dus ook om zachter te bewegen.
Johannes Caron
op 14 Dec 2020